bij het scheepvaartmuseum

bij het scheepvaartmuseum
Als schipper van het V.O.C. schip de Amsterdam

donderdag 28 april 2016

Monte Zo deel 1





 
Durban, aankomst op de 'Monte Zo'


 
S.S. MONTE ZO, een schip uit 1932. Gebouwd op de werf bij William Dobson & Co Ltd in Newcastle upon Tyne, met een Tripel expansie stoommachine van 2500 pk van North Eastern Marine, eveneens uit Newcastle upon Tyne.
Snelheid 10 knopen, lengte 125 meter, breedte 16 meter. Panamese vlag.
Eigenaren: een in- en verkoop handelsmaatschappij uit Utrecht. Als je deze heren belde hadden zij alleen een voornaam, Kees & Henk met een goed Hagenees accent.
De lading bestond uit stukgoed, wat in dit geval een zeer rekbaar begrip was. Het was geladen in India, New Mangalore.
Het verzoek van ASD (Amsterdam Ship Deliveries) om dit schip naar Nederland te varen, was via Gruno gekomen. Zij was Durban binnengelopen om kolen te bunkeren. Ze zou daarna in een keer naar Rotterdam kunnen varen.
In de bunkerhaven was er oneindigheid ontstaan tussen de leiding van het schip en de heren Kees & Henk over het opnemen van gages, zoals de officiële melding was.

Maandag 31 maart
Meldde ik me in Durban bij het Agentschap van het schip waarna ze me naar het schip brachten. Ik vroeg de chauffeur te wachten met het aan boord brengen van mijn koffers. Er waren drie Nederlanders aan boord, voorman/matroos Ron met twee maten. Ook zij waren Haags volk. Voor de machinekamer was er een Engelsman aan boord die, zo gauw er een aflosser was, van boord wilde.
'Ron, mag ik de sleutels van mijn hut? Ik neem aan dat daar de scheepspapieren/ladingpapieren liggen met het Journaal?'
Op het eerste oog zag ik geen malversaties waar men in Amsterdam naar had gevraagd.
'Ron sluit de boel maar weer af, ik slaap vanavond nog aan de wal. Morgen om tien uur graag koffie voor verdere kennismaking.'
Terug naar het agentschap en daar gevraagd of men een hotel wilde regelen, ook had ik graag wat 'Cash to Master'.
'Zou ik even met Amsterdam mogen bellen om mijn eerste indruk door te geven? Ik had trouwens graag voor morgenochtend negen uur vervoer naar het schip.'
Ik had de Crew List* van binnenkomst Durban doorgenomen met ASD.
'De marconist, evenals de bootsman, zitten volgens het Agentschap hier nog in het Zeemanshuis. Deze heren ga ik vanavond een bezoek brengen, het Agentschap heeft een afspraak geregeld. Tevens heeft het schip een telefoonaansluiting van de wal. Na negen uur vanavond kunt u mij in het Holland House bereiken, dit is een club van Hollanders die in Durban wonen, werken of varen voor de R.I.L*.'
Het was een leuke avond waarop ik enkele gepensioneerde zeelieden ontmoette die niet meer in Nederland wilden wonen. Als ze zin hadden was er morgen koffie aan boord om tien uur. Deze werd door Ron de voorman gemaakt en toen ze kwamen moest hij dus bij zetten.
De telefoon ging. ASD met de vraag: 'Kapitein, hoe wilt u de bemanning samenstellen? Kan het Agentschap daar ter plaatse u helpen of doen wij dat vanuit Amsterdam? Wanneer ze daarheen vliegen, gaat dat zeker een week kosten.'
'Laten we rond de klok van tweeën weer overleggen Jos. De marconist en de bootsman komen weer aan boord, dan zijn er nog drie Nederlanders in dienst van Kees & Henk en volgens hun zeggen kunnen zij het schip sturen.'
Terug in de messroom vroeg ik wie van de heren er zin in een reisje naar Nederland had. Twee man voor de machinekamer (MK) die met deze machine kunnen omgaan.
'U krijgt drie man op de plaat voor de vuren.'
'Op de brug een man voor de navigatie, het wordt 6 uur op 6 uur af en dan zullen we nog een kok moeten hebben.'
Voor de MK meldden zich er dus drie.
'Ron, wil jij de heren de MK wijzen en hun eventuele hut, ik ga naar de brug. Hiervoor waren twee liefhebbers, beiden oud kapitein dus dat werd lucifers trekken.
Alle heren wilden na het zien van het schip even hun vrouw bellen met de vraag of ze wel weg mochten.
Ron wilde mij even op de brug spreken: 'Kijk,' zei hij, 'we varen voor Kees & Henk, u moet  hun schip zó varen, ik heb de punten al in de kaart gezet:
  • Eerste punt 80 mijl onder Cape Agulhas
  • Tussen de eilandengroep Cabo Verde en Dakar door
  • Vanaf daar op de 20° WL rechtuit
  • U blijft 80 mijl uit de kust van Portugal en Spanje
  • Als het kan bij donker door de Straat van Dover
 
 
 
 
Kaap Agulas

 
Vuurtoren Kaap Agulas

 
'Kijk Ron, als jij die punten in de kaart hebt gezet kan je varen, dus waarom moest ik komen?' Daar komt bij Ik moet in mijn leven twee dingen en dat is poepen en doodgaan. Ik ga nu even jouw Kees & Henk bellen en daarna ASD. Jij en je maten gaan van boord!'
De mannen uit Utrecht verteld dat Ík het schip navigeer en zeker niet een opgelegde koers vaar. En zeker niet een koers van aan boord gezet personeel dat op een andere loonlijst staat. 'Dit personeel moet nu van boord, zo niet dan ga ik!'
Het gesprek met ASD had ongeveer een zelfde strekking. Het schip zou hier in Durban bemand kunnen worden als de retour ticket maar vergoed werd, we zouden dan a.s. vrijdag weg kunnen.
Ron vroeg heel beleefd: 'Kapitein mag ik ook met Kees & Henk bellen?'
'Natuurlijk mag dat, daar zijn telefoons voor gemaakt.'
Even later stak hij zijn hoofd om de deur: 'Kapitein, mijn bazen willen u even spreken.'
'Ja Kapitein, wij zijn handelaren en hebben Ron en zijn vrienden in dienst voor het laden en lossen. Het zijn ex-matrozen en vrienden van ons, zij wilden nog graag een zeereis doen. Vandaar dat ze aan boord zijn. Dus vaar uw koers en vertrek zo snel mogelijk. Het schip heeft al teveel vertraging opgelopen in Durban.'
'Nee heren, uw personeel moet vandaag nog van boord!'
'Mogen wij Ron nog even Kapitein?'
Toen hij uit de hut kwam zei hij: 'We gaan van boord. Wilt u onze terugreis met verblijf aan de wal regelen? Ik zie u weer in Rotterdam bij het lossen.'
'Dan nu graag jullie havenpas* inleveren. Ik ga transport voor jullie regelen.'
Het MK personeel was rond, een van drie mocht niet mee van zijn vrouw, van de twee oud kapiteins wilde er wel een in de kombuis.
'Een dergelijke kans krijg je toch nooit meer,' zeiden de heren, 'het doet ons aan onze tijd als leerling-stuurman denken, geen elektronica op de brug maar een sextant en een stuurkompas met peilkompassen op de brugvleugel.'
De bootsman had drie nieuwe matrozen, evenals drie stokers (om de ketels op druk te houden) uit het zeemanshuis meegenomen voor de reis, hij vond het betrouwbare personen.
ASD zond een arbeidsovereenkomst per telex. Deze werd in tweevoud overgetypt door het Agentschap voor de reis Durban – Rotterdam. Betaling per zeedag, getekend door een ieder. Rond mindernacht kroop ik in mijn kooi nadat ik de meiden had gebeld en Manneke op zijn plaats had gezet. Hij waakte naast hun foto en zei: 'Zo hoort het Papa.'

* Crew List = Een lijst behorend bij het inklaren van het schip met: naam, geboortedatum, rang, nationaliteit, nummer van het monsterboekje van betreffend bemanningslid.
**Havenpas = Een pas die je toegang geeft tot het haventerrein. In sommige landen is dit het monsterboekje.
***R.I.L. = Royal Interocean Lines

Recht zo die gaat!
F.L .Woodleg
 
 

donderdag 21 april 2016

Uiers en spenen


Laatst dronk ik een glas melk en onder het drinken dwaalden mijn gedachten af naar Giethoorn met de verse melk van Boer Smit. Het verschil van smaak van toen en nu. Gisteren kwam er iemand langs en kreeg ik Blokzijler brokken (klik), waar een blog toch toe kan leiden!

 

Joris driepinter.
Reclame jaren zestig / zeventig.



Janna

Midden jaren vijftig
 


Ouderlijk huis Janna 1975


Janna leerde ik kennen in 1968, zij stond in de avonduren achter de bar in café De Druif. Op de maandag was De Druif gesloten, dan werden de glazen gepoleerd, lapte men de ramen en werd de stoep geschrobd. De buitenklus nam ik uit handen van Janna toen ik haar op een keer bezig zag. Zodoende werd mij koffie aangeboden door Rob en Pia, de eigenaren. Dit gebruikte ik om Janna mee uit te vragen op haar vrije avond. We gingen uit eten en even naar de Cinema zolang ik verlof had. Ik verbleef toen in het Zeemanshuis op het Kadijksplein, schuin aan de overkant van café De Druif.


In De Druif


 
Peter

Peter melken, Stuifzand 1960



Het kleinste huisje van de gemeente Ruinen stond in Stuifzand aan de Secteweg.
 

Even leuk om te vermelden over dit huisje.
In dit huisje woonde vroeger 'Olde Grete'. Het stond 500 meter verderop van waar het nu staat. Het stond op grond van Boer Veld. Hij wilde er een huis op bouwen.
Het huisje was al diverse malen door de Gemeente Ruinen onbewoonbaar verklaard. Tijdens de sloop vond men zeven bordjes op zolder met 'Onbewoonbaar Verklaarde Woning'. Zij haalde ze er steeds af.
Het is door Monumentenzorg opnieuw opgebouwd aan het begin van de Secteweg / hoek Diepweg, waar het nu staat vanaf midden jaren tachtig. Monumentenzorg heeft het in beheer en doet de verhuur. Het staat nu op een stukje weidegrond dat vroeger van Boer Lucas Jalving was. Wat had deze kleine boer een pracht aan stamboekvee van het Friese ras, evenals een dochter met de naam Zwaantje, wat had zij mooie benen.



Beeld uit de jaren zestig.
 

Mijn kleinste vrachtscheepje, de Spirit.
Hier voer ik als matroos/kok op.
 

Zo zie ik er nu uit op  67-jarige leeftijd.

 
 

Hilary
 
 Fish & chips in Tree Colt Street, Lime House, London 1965.


Hier heb ik Hilary leren kennen toen ik mijn eerste Fish & Chips kocht. Ik moest toen boodschappen doen voor de kok. Zij en haar zuster Brenda stonden achter toonbank. Pa stond te bakken. Mijn Engels was toen zeer matig. Als we op de Thames lagen belde ik haar. Als de tijd het toeliet een frisdrankje in het zeemanshuis en/of even naar de Cinema.
Haar vader bracht mij vaak weer naar boord. Hij en kapitein Teun hadden altijd een goed gesprek. Er was vaak handel uit de bootsmanskist voor de vader van Hilary.

 

RMAC, Hilary heeft acht jaar in het Engelse leger gewerkt als operatie verpleegkundige.



Genomen tijdens een vee tentoonstelling in Nederland (kunstkoe).
Zij kende onze jeugdfoto’s melken onder een koe.



Kleine melkmachine.


De volgende blog zal gaan over mijn reis Durban-Rotterdam met de MONTE  ZO.
 


Recht zo die gaat!
F.L..Woodleg
 
 





 

donderdag 14 april 2016

NOSTALGIE met een FUTURE deel 13


De koffer wordt weer gepakt
Varen, een ludieke onderbreking van je verlof


Vrijdag 31 januari
Voor Hilary en mij het laatste weekend achter de BBQ. Hierna zou een student het overnemen  en we werkten hem in. 
Janna stond zaterdagavond weer in De Druif toen we haar 's avonds spraken, het was alsof je niet was weggeweest.


Becker scheepsradio (ontvanger en zender)


De Spring Lady  was van bijna gelijke grootte als de Tarzan en de Leprechaun.
Ze was van het bouwjaar 1948 onder de naam Wanda van Geert Suur, met als thuishaven Veendam, in de vaart gekomen. De oude Kromhout motor 150 pk  was eruit gehaald, zij had nu een gereviseerde Caterpillar van 300 pk. Een Becker radio voor de communicatie en een radar met een bereik van 12 mijl, tevens had zij een Sharp stuurautomaat. De meiden vonden haar maar klein.
‘In de scheepvaart noemt men zoiets een potje,’ zei ik.
‘Laat ik nou altijd gedacht hebben dat dat iets anders is,’ zei Janna.

Maandag 3 februari
Hilary liep met me mee naar het Westerdok waar de Spring Lady in het dok lag bij de Gebroeders D. en P. Velthuijsen.
‘Vrijdag a.s. het dok uit en dan proefvaren. Als je om acht uur aan boord wilt zijn, dan voel je gelijk hoe ze manoeuvreert,’ zei Cees Smit.
‘In het weekend komt er een schoonmaakploeg, ze heeft drie jaar tegen de kant gelegen in de Houthaven. Dan is ze na de proefvaart voor jou Kapitein. Haar lading ligt klaar op dekschuiten. Laden aan het Stenen Hoofd met eigen laadgerei. Vrijdag na twaalf uur is daar de ligplaats vrij. Maandag de 10e wil men dan beginnen met laden.’
De lading bestond uit lege vaten voor de visolie-industrie die zij in Zuid-Afrika zou gaan vervoeren. Er ging wat stukgoed mee voor Lobito (Angola), acht pallets met dozen bier, vier met melkpoeder, twee met verbandmiddelen voor het Rode Kruis. Had men geen lading voor Angola dan werd er geen brandstof geleverd. Even de stores bekijken, er moest nog beddengoed bij komen, meel, rijst, groenten in blik. Er zou geen kok zijn om brood te bakken tijdens de reis, want er ging geen kok mee. Ik zou het brood bakken. De bemanning zou om beurten koken, het waren blanke Zuid-Afrikanen. Twee Stuurlieden, de 1e werd Kapitein bij afleveren, de 2e werd 1e. Twee machinisten. De Nederlandse Caterpillar monteur voer mee tot aan Lissabon.
Tijdens deze reis kon ik dan mijn geleerde Astro Navigatie in de praktijk brengen.


Het Stenen Hoofd met de Spring Lady  en het ponton met de lading voor Angola.
Dit is nostalgie!

Woensdag 12 februari
Gingen de trossen los van de Spring Lady voor de afstand van 6400 mijl, 38 zeedagen zouden het worden. Er stond een westelijke wind kracht 8, dan maar binnendoor via Haarlem en Gouda naar Rotterdam. Als de wind niet af zou nemen was er nog de mogelijkheid over de Zeeuwse wateren naar de Scheldemonding te varen via Hansweert en daar de Schelde op. 
Bij het uitpakken van mijn koffer vond ik onder het reiswiegje van Manneke een foto. Achterop stond een tekst geschreven, deze twee dingen hebben mijn hele vaartijd meegereisd.
De Bunkers zouden klaar staan in Lissabon - Portugal, in Dakar - Senegal en in Lobito - Angola.
De nieuwe eigenaar Union Ship Company Ltd te Kaapstad verwachtte haar, het werd de achtentwintigste maart. Er lag voor mij een verzoek van Gruno om contact op de nemen met Amsterdams Ship Delivering (ASD). Janna en Hilary gebeld, reis volbracht. De 31e maart  op het vliegtuig naar Durban voor de S.S. MONTE ZO onder Panamesche vlag. Ze ging voor de sloop naar Rotterdam (Hendrik-Ido-Ambacht).


Het Stenen Hoofd nu.
En dit is nu de FUTURE!

Recht zo die gaat!
F.L.Woodleg


Dit was mijn uitzicht beneden in mijn kantoortje.
Hier heb ik afgelopen winter tegenaan gekeken terwijl ik mijn logjes schreef.



p.s.
Toen ik mijn laatste stukje NOSTALGIE met een FUTURE aan het doorlezen was in april 2016, had ik de CD van Paul van Vliet op staan. Tour de Chant 1998 met het Residentie Orkest. De nummers twee Ik ben zo vaak opnieuw begonnen en negen Meisjes van dertig, draaide ik diverse malen. 
Ik keek naar Manneke de Brusselaar.
Hij vroeg: ‘Waar denk je aan Papa, aan Ierland? Misschien aan Galway Bay met een pub met Guinness uit het vat?’
‘Ja manneke, je voelt het goed. Dan komt er weer een boot, deze keer een Cornish Crabber. 
Sim stond op en legde haar kop op mijn knie.



Een Cornish Crabber


De volgende blog Uiers en Spenen...



donderdag 7 april 2016

NOSTALGIE met een FUTURE deel 12


 
Afscheid

 
Zaterdag de 25e
We reden via Ruinerwold terug en genoten daar de lunch bij eetcafé De Klok. We hadden Pa en Ma Smit meegevraagd.
Hier namen we afscheid van Els en Jopie: 'We houden contact!'
Pa en Ma Smit gingen weer terug naar Giethoorn met vraag van Janna of zij de jachthut mocht kopen. We gingen gedrieën terug naar Amsterdam, naar de Warmoesstraat.
'Zaterdag 1 februari begin ik weer met avonddienst,' zei Janna.
'Dan blijf je maar bij ons tot die tijd,' zei Hilary.
 
 

Eetcafé De Klok

 
Zondag
'Wat doe je met Hammy?' vroeg Janna zondagochtend onder de koffie, 'je hebt deze maand geen bbq gedaan.'
'Hij zou een van zijn portiers vragen om mijn plaats in te nemen, er lag genoeg vlees in de vriezer. Ik bedenk wel iets voor hem, geld wil hij toch niet. Morgen eerst Gruno maar bellen en kijken wat er te varen valt.'
'Ik loop dan naar het uitzendbureau op het Damrak, zei Hilary, 'ben benieuwd wat zij voor mij hebben.'
'Als jullie dit morgen gedaan hebben, gaan we dan naar De Druif? Als het goed is zal de aannemer er zijn,' zei Janna.
'Janna ik weet het, ik bied Hammy een week Vlissingen aan in De Leugenaar.
B&B voor twee personen met een diner bij Out of the Navy  in Domburg. Dit moet te regelen zijn via Jopie en Els.'
'Dan ga ik hetzelfde doen voor Rob en Pia, draai ik gelijk weer overuren als zij vrij nemen, altijd goed om vrije dagen te hebben als ons mannetje vaart. Wat jij Hilary?!' zei Janna.
Jopie en Els stuurden ons twee maal een bon voor een week 'De Leugenaar’, over Domburg hoefden we ons geen zorgen te maken.
'Als je weer terug bent van zee Peter zien we jullie in Vlissingen.'
Hammy wilde graag als hij zelf de tijd mocht bepalen, hetzelfde gold eigenlijk ook voor Rob en Pia.
 
Maandag
Hilary mocht voor twee dagen per week beginnen in Haarlem, haar werkdagen waren dinsdag en woensdag.
Dinsdag 4 februari werd haar eerste werkdag in een villa aan het Staten Bolwerk nr 1. Op loopafstand van het Centraal Station Haarlem was de privékliniek. Weekenddienst in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam, daar was ze blij mee, hier kon ze op de fiets naartoe.
Voor mij werd het de 'Spring Lady', zij lag nu nog in het Westerdok. Zij moest afgeleverd worden mét goederen op Marcus eiland 33°03 ZB 17°59 OL, even ten noorden van Kaapstad. Mijn 1e reis als 'uitbrengkapitein'.
 
 
Peter als beginnend kapitein
 
 
 
De vertrekdatum was gepland op woensdag de 12e februari. Hilary zou dan bij Janna intrekken boven De Druif. De aannemer dacht 5 weken werk te hebben in het souterrain, dan nog de CV monteur/loodgieter. Het grootste probleem was het verwijderen van de oude olietank. Dan was er een mooie woonruimte voor 3 personen met een kleine opslagruimte voor het café. Ik wilde een douche met twee douchekoppen. Janna kwam met het voorstel om de volgende dag naar van Duivenboden woninginrichting in Haarlem te gaan.
'Ik voel veel voor een inrichting van steigerhout, een robuuste uitstraling past bij ons. Zij geven advies, nemen de maten en komen het plaatsen.'
'Wat dacht je Hilary, wij doen de slaapkamer met de woonruimte. Ons mannetje is voor de keuken en in gedachten heeft hij al voor ons beslist over de douche.'
Pia wilde wel mee naar Haarlem. 'Als ze beneden klaar zijn gaan ze boven beginnen,' zei Rob.
'Maar dan nu in de Mini dames, ik krijg trek in een FEBO* kroket met een frietje op het Stadionplein.'
 
 
Febo op het Stadionplein - Amsterdam
 
 
Rob en Pia zouden om zeven uur die avond op het Leidseplein zijn, daar wilden we gaan eten.
 
* FEBO – staat voor de Ferdinand Bolstraat in Amsterdam. Oprichter van de automatiekketen FEBO was John de Borst.
 
 
Recht zo die gaat!
F.L..Woodleg